Problemy społeczeństwa polskiego

"Koń, jaki jest, każden widzi." - czytamy w XVIII-wiecznej encyklopedii „Nowe Ateny” autorstwa Benedykta Chmielowskiego. Ale czy każdy widzi jakie jest społeczeństwo w jakim na co dzień żyjemy, jakie są problemy polskiego społeczeństwa? Czy jest ono zaściankowe, a może przechodzi właśnie moment gwałtownego rozwoju? Lub jest na etapie stagnacji, tak moralnej, jak i gospodarczej?

Trudne jest dziś jednoznacznie powiedzieć w jakim miejscu na wykresie dziś można by zaznaczyć miejsce społeczeństwa polskiego. Czy było by to bliżej zaściankowości, zbiorowości i ludowych przesądów, a może nowoczesności, indywidualizacji i postępu technologicznego. Czy jest dziś bliżej kapitalistycznej wizji państwa, a może nadal żyje wspomnieniem dawnej komuny.
 

Główne problemy polskiego społeczeństwa:

Bezrobocie - problem społeczeństwa polskiego

Patrząc na to z boku można postawić tezę, że jest gdzieś w połowie drogi między, powszechną zbiorowością, a indywidualizmem, między wspominanym często komunizmem, a jeszcze do końca nie poznanym kapitalizmem. Jest na etapie wyboru, dalszej drogi rozwoju niosąc ze sobą, już spory bagaż doświadczeń i problemów nabytych podczas tzw. procesu transformacji ustrojowej, który w przekonaniu wielu trwa po dziś dzień. Ponieważ nie umiemy dotychczas poradzić sobie z narastającymi problemami wytworzonymi w tym czasie. Takimi jak zmniejszenie liczby miejsc pracy dla ludzi słabo wyedukowanych i niemających dużego doświadczenia w jakiejś wąskiej specjalistycznej dziedzinie. Wiąże się z tym bardzo namacalny czynnik jakim jest wysoki poziom bezrobocia, który jest jednym z głównych problemów społeczeństwa polskiego, a zarazem szczególnie odczuwalny w regionach po przemysłowych takich jak województwo Świętokrzyskie (13,2%), Podkarpackie (12,3%). Czy terenach słabo rozwiniętych, województwo Warmińsko-mazurskie (15,4%), Zachodniopomorskie (12,3%), Kujawsko-pomorskie (12,3%). ¹
 

Alkoholizm - problem polskiego społeczeństwa

Za bezrobociem idzie bieda, spowodowana brakiem dochodów. W końcu przychodzi frustracja i załamanie prowadzące w efekcie do alkoholizmu, który powoli, ale regularnie prowadzi do coraz większego ubóstwa. Prowadzącego w skrajnych przypadkach do utraty rodziny, mieszkania i wylądowaniu na ulicy. Nadużywanie alkoholu sprawia, że osoba uzależniona przestaje racjonalnie myśleć i funkcjonować. Na drugi plan schodzą najbliżsi i relacje z nimi. Niebezpieczne, jednak bardzo powszechne, stają się sytuacje, kiedy pijani rodzice zapominają o swoich podopiecznych. Często słyszy się o poparzeniach, wypadnięciach z okien, kiedy rodzice w tym czasie pili alkohol, albo nie zdążyli jeszcze wytrzeźwieć. Tak więc alkoholizm należy uznać za jeden z głównych problemów polskiego społeczeństwa. Współcześnie jednak według najnowszych badań spada liczba spożywanej przez nas wódki, natomiast rośnie ilość wypijanych litrów wina oraz piwa. Takie tendencje najbardziej uwidoczniają się wśród osób z wyższym wykształceniem i młodzieży dlatego możemy mówić również o tzw. alkoholizmowi wyższych sfer jako o chorobie społecznej.
 

Agresja - problem społeczeństwa polskiego

Nadużywanie alkoholu oprócz wpędzania w biedę i konsekwencji z nią związanych, powoduje także agresję. Plagą w ostatnim czasie stały się pobicia dzieci przez nietrzeźwych rodziców. Ofiarami padają bardzo często niemowlęta, które płacząc „przeszkadzają w libacji”.
 

Narkomania - problem społeczeństwa polskiego

Kolejną chorobą toczącą nasze społeczeństwo jest niewątpliwie narkomania. Jej problem pojawił się w Polsce w latach 70, jednak dopiero w latach 90 stał się poważnie traktowany na równi z alkoholizmem. Niewątpliwie jedną z przyczyn rozpowszechnienia się narkomani była panująca w patach 70 moda na palenie trawki oraz zażywania środków halucynogennych, które miały pomóc człowiekowi oczyścić swój umysł i wejść w stan nirwany. Szybko okazało się, że środki zażywane by osiągnąć ten stan są uzależniające, lecz długo trwało wytłumaczenie ludziom, że są do tego bardzo szkodliwe. Zanim ich całkowicie zakazano w Polsce, bardzo wiele młodych ludzi umarło z przedawkowania lub wyniszczyło swój organizm z chęci zaimponowania rówieśnikom, czy wejścia do jakiegoś grona. Przypłacili oni to uzależnieniem, przebywaniem na detoksie, zakładach pomocy narkomanom, z których pierwszym było stowarzyszenie MONAR założone przez Marka Kotańskiego.
 

Prostytucja - problem społeczeństwa polskiego

Poważnym problemem jest też prostytucja, która często spowodowana jest niemożliwością znalezienia pracy lub wybicia się z ubóstwa. Co warto zaznaczyć większość, bo aż 70% prostytutek wywodzi się ze środowisk robotniczych (głównie Śląska) oraz regionów chłopskich (15%). Często wskazywanym powodem prostytucji jest obok niskiego wykształcenia lub jego braku, wysokiego poziomu bezrobocia w okolicy oraz braku perspektyw, jest chęć wyrwania się z miejsca urodzenia i zdobycie łatwych pieniędzy. Według wielu socjologów sposobem zaniechania prostytucji może być tylko podwyższenie poziomu edukacji i stworzenie nowych miejsc pracy w sektorach handlu i usług.
 

Przestępczość - problem społeczeństwa polskiego

Najbardziej chyba namacalnym, po bezrobociu i ubóstwie problemem polskiego społeczeństwa jest przestępczość. Co prawda jej stopień jest dziś dużo niższy, niż na początku lat 90, gdy nierównomiernie bogacące się społeczeństwo, a szczególnie jego niziny chciały wyrównania poziomu majątkowego poprzez pospolite kradzieże i napady. Wówczas nawet wszystkich nie zgłaszano, bo w przekonaniu społeczeństwa odpowiednie służby były bezsilne. Stosunkowo mniejszym problemem była wówczas przestępczość zorganizowana. Dlaczego? Bo podzielona na gangi, szajki i jak byśmy je nazwali organizacje działały w sposób niewidoczny dla zwykłego obywatela. Przemycając narkotyki, papierosy czy nowe w tamtych czasach telefony komórkowe i sprzęty RTV i AGD. Odmiennymi formami przestępczości, na które było i po części nadal jest przyzwolenie społeczne są piractwo informatyczne i fonograficzne. Ale powoli zaczyna się to zmieniać, gdy słyszy się w mediach o kolejnych zatrzymaniach osób kopiujących nielegalnie pliki czy oprogramowanie.

Brak mieszkań - problem społeczeństwa polskiego

Następny problem dotyczy głównie ludzi młodych niemających dużych pieniędzmi, a chcących mieć własne przysłowiowe cztery ściany. Chodzi oczywiście o niewyobrażalne jeszcze 10 lat temu obecne ceny mieszkań. Każdy kto się tym kiedyś interesował chociaż z ciekawości czy właśnie chciał kupić mieszkanie, doświadczył pewnie szoku. Ponieważ perspektywa zapłacenia przeszło 300 tysięcy złotych za dwu pokojowe mieszkanie w stolicy jest co najmniej mało zadowalająca. Niestety, mało realny projekt – jak na polskie realia – wybudowania 3 milionów mieszkań się nie powiódł, a program pierwszego mieszkania jest na podobnym stopniu rozwoju. Dlatego jak na razie młodzi ludzie, jeśli nie zarabiają jakiś… 50 tysięcy rocznie, mogą na razie zapomnieć o własnym mieszkaniu. Do czasu urealnienia ich cen.
 

Pracoholizm - problem polskiego społeczeństwa

Ale oprócz biedy, bezrobocia, alkoholizmu, narkomani, prostytucji, przestępczości, agresji i wysokich cen mieszkań jest jeszcze jeden problem – dla niektórych nie problem, ale naturalna zmiana. Współcześni Polacy wraz z rozwojem swojego społeczeństwa w stronę kapitalizmu, wolnorynkowości oraz wolności i na razie planowanej tylko tolerancji zmieniają również swój styl życia. Z tradycyjnego, w którym ważna była rodzina, poczucie wspólnoty oraz wiara, na nowoczesny, wymuszający pogoń za pieniędzmi i wiążącym się z tym, biegiem ku niewidzialnemu z oddali szczytowi kariery. Pracują przez to często ponad swoje siły, by tylko zdobyć wymarzony firmowy szczebel. Takie zjawisko nazywamy pracoholizmem. Ci ludzie nie posiadają jednak zbyt wielu przyjaciół, nie planują też rodziny, uznając, że mogłaby ona tylko stanowić przeszkodę w osobistym sukcesie. Uzyskują w końcu, na chwilę wymarzony poziom, ale za jaką cenę? Niedługo potem zostaną przecież i tak zastąpieni przez młodszych, lepszych, bardziej waleczniejszych… I dlatego pracoholizm można także uznać za problem zarówno polskiego, jaki i światowego społeczeństwa. Spowodowany zmianą w sposobie myśleniu ludzi, nastawionych obecnie głównie na zysk i zwycięstwa, a nie na przejściowe porażki, i straty.

Autor: Tomasz Dubiel
 

Problemy społeczeństwa polskiego - bibliografia:

¹ Dane odnośnie poziomu bezrobocia pochodzą z raportu GUS na temat bezrobocia we wrześniu 2008 roku.

Przeczytaj także artykuły pod tytułem:

Społeczeństwo otwarte : Bezrobocie : Społeczeństwo masowe : Partie polityczne w Polsce : Prawo, norma prawna, przepis prawa